تحلیلی بر مخاطرات محیطی و ژئومورفولوژیکی سکونتگاههای روستائی دشت بارزرگان با تأکید بر حرکات دامنه ای

منطقه ی مورد پژوهش با مساحت حدود 163 کیلومتر مربع و در مختصات جغرافیایی 18 و44 تا 30 و 44 عرض شمالی و 19 و 39 تا 30 و 39 طول شرقی واقع شده است . منطقه ی مورد مطالعه به لحاظ ساختار زمین شناسی ، ویژگی های سازند های سطحی ، مشخصات هیدرولوژی ، اقلیمی ، توپوگرافی و فعالیت های تکتونیکی ، از نظر وقوع پدیده های ژئومورفولوژیکی بسیار متنوع می باشد ، وقوع لغزش های متعدد ، جریانات واریزه ایی و ریزش سنگ و بسیاری از پدیده های دیگر ، چهره منطقه را شدیداً تغییر می دهد . گذشته از فرایند های فعال کنونی که سطوح دامنه ها را شکل می دهند ، بخشی از اشکال کنونی حاصل فرایندهای مورفودینامیک فعال گذشته است که با مکانیسم متفاوت از شرایط حاضر به دامنه ها شکل داده اند و موجب بر جای ماندن مواریث کنونی شده اند که هیچ تناسبی با مکانیسم های کنونی ندارند مانند مخروط افکنه ها ی فسیل شده و تراس های رودخانه ای مرتفع و .... ، در این تحقیق با توجه به شواهد ارائه شده در زیر ثابت گردیده است که شدت تغییرو تحولات اقلیمی و هیدرولوژیکی گذشته به مراتب بیشتر از شرایط حاضر بوده و این تحولات ، تغییرات عمده ای را در منطقه و سطح دامنه ها پدید آورده است . آبرفت های دیرینه ، شکل گیری چاله های برفی ، وقوع پدیده های لغزش و جریانات واریزه ای ، حاصل چنین تغییر و تحولات به شمار می آیند .وقوع لغزش های متعدد چهره ی دامنه ها را شدیداً تغییر داده است ، بر این اساس علل و عوامل وقوع لغزش ها مورد بررسی قرار گرفته اند ، اغلب لغزش ها بر روی آبرفت های قدیمی و در اثر شستشوی پای دامنه ها و خالی شدن پاشنه ی دامنه ها و بر هم خورد ن تعادل دامنه ای رخ داده اند .پدیده ی ژئومورفولوژیک مهم دیگر که از اشکال مهم ناپایداری محسوب می شود ، وقوع جریانات واریزه ای است . حاکمیت اقلیم خشن در ارتفاعات ، وجود رطوبت کافی و افت دمای شبانه ، استقرار تکه های برفی ، سنگ های رسوبی و آتشفشانی را شدیداً تخریب کرده است ، به طوری که در پای دامنه های سنگی منطقه می توان به وفور مخروط های واریزه ای را دید . هریک از این پدیده های ژئومورفولوژیکی درتهدید سکونتگاههای روستایی نقش داشته و علاوه بر زمین لغزش و جریانات واریزه ای ، فعالیت های تکتونیکی در تغییرات منطقه و تهدید مناطق مسکونی روستائیان نقش داشته است . علاوه بر عوامل درونی می توان به عوامل بیرونی مثل سیل و زمین لغزش و .... اشاره کرد که همه ساله مساکن و مزارع روستایی را تخریب و تهدید می کنند . غیر از عوامل طبیعی ، فعالیت های انسانی نیز در افزایش تأثیر این عوامل نقش داشته و با تخریب محیط و دستکاری آن فعالیت پدیده های ژئومورفولوژیک بیشتر شده است .